Strategische interventie gezinstherapie

Het herstel van vertrouwen en verbinding bij Bart en zijn gezin.

Bart kijkt ons stralend met glunderende ogen aan en zegt: “Papa en mama, ik heb het zelf gedaan!”

Dit stralende moment van Bart is het resultaat van een strategische interventie tijdens de gezinstherapie, waarbij hij werd uitgedaagd om zijn grenzen te verleggen en ouders ervaarde wat ze anders konden doen zodat het ‘probleemgedrag’ verminderde.  

De uitdaging van Bart en zijn gezin

Aan dit prachtige moment ging flink wat strijd, irritatie en spanning vooraf. Bart stopt op school met activiteiten als het tegenzit en denkt vaak dat hij het niet kan.

In de therapie kregen Bart, zijn vader en zijn moeder de opdracht om het bloktangram op te lossen. Ze mochten samen kiezen of Bart dit alleen zou doen of dat alle gezinsleden samen zouden werken.

Ouders nemen de leiding, maar Bart trekt zich terug

Bart wilde al beginnen met bouwen, waarop zijn vader zei: “Bart, stop, we moeten eerst even overleggen.”
Vader nam duidelijk de leiding en verzamelde krachtig de gezinsleden bij elkaar.
Bij Bart was echter de energie om te beginnen al verdwenen.
Zijn moeder bekeek het papier en gaf aan te weten hoe ze het probleem samen konden oplossen.

Zijn vader merkte dat Bart zich terugtrok en vroeg hem wat er aan de hand was.
Bart reageerde nukkig en zei niets.
Zowel vader als moeder probeerden Bart te betrekken bij het oplossen van het bloktangram,
maar hoe meer ze dit probeerden,
hoe geïrriteerder en gespannener Bart werd.

De spanning en irritatie liepen bij iedereen op, en moeder zei:
“Dit is precies wat er altijd gebeurt!”

Bewustwording niet helpende interactiepatronen

Na de escalatie van spanning en irritatie bespreken we samen wat er gebeurd is.
Samen met de therapeut reflecteren we en bespreken we wat er gebeurt.
Dit helpt om bewustwording te creëren en inzicht te krijgen in de dynamieken binnen het gezin.

Experiment: nieuwe interactiepatronen verkennen

Ik stel voor om een experiment uit te voeren. Bart blijft nukkig. Ik voel dat hij luistert, maar hij blijft de andere kant opkijken. Ik fluister naar de ouders dat ik een nog veel moeilijkere opdracht heb en dat ik denk dat Bart dit zou kunnen, maar dat zijn ouders zich er niet mee mogen bemoeien.

Ik voel dat de spanning bij Bart wat zakt en heel even kijkt hij onze kant op. Zodra hij merkt dat we dit zien, kijkt hij weer stoïcijns vooruit.

De doorbraak van Bart

Intern voel ik mijn eigen spanning oplopen. Wat wil ik hem graag in beweging krijgen, maar als ik hetzelfde doe als de ouders en hem ga motiveren, bereik ik waarschijnlijk het tegenovergestelde.

Ik zeg tegen de ouders dat ik de zeer moeilijke opdracht, met daarop drie bloktangrammen, op de grond ga leggen. Ik leg de opdracht zo neer dat Bart het net kan zien en nodig de ouders uit om bij mij te komen zitten aan de andere kant van de ruimte.

Een uitdagende opdracht voor Bart

Samen met de ouders loop ik naar de andere kant en geef aan dat ze pas mogen helpen als Bart erom vraagt.

Na ongeveer 15 minuten, waarbij het voor moeder makkelijker was om niets te doen dan voor vader, kijkt Bart ons stralend aan met glunderende ogen en zegt: “Ik heb het zelf gedaan!”

De Kracht van Strategische Interventies

In het voorbeeld van Bart hierboven heb ik als therapeut ervoor gekozen om Bart een uitdagende opdracht te geven die hij zelfstandig moest volbrengen. Dit gebeurde terwijl zijn ouders zich op een andere manier opstelden dan gewoonlijk. Hierdoor ontstond er een nieuwe situatie waarin Bart zelf initiatief kon nemen, en zijn ouders konden ervaren wat er gebeurde als ze iets anders deden.

 Door deze aanpak konden oude patronen (zoals Bart’s neiging om zich terug te trekken en zijn ouders die te veel begeleiden) doorbroken worden. Hierdoor ervoeren zowel Bart als zijn ouders een nieuwe manier van omgaan met de situatie, wat leidde tot meer zelfvertrouwen voor Bart en meer inzicht voor zijn ouders in hoe ze hun kind kunnen ondersteunen.

Ervaringsgerichte strategische interventies kunnen dus een krachtig middel zijn om verandering teweeg te brengen, omdat ze niet alleen gericht zijn op het bespreken van problemen, maar ook op het creëren van nieuwe ervaringen die beklijven.

Ben jij als professional op zoek naar meer inspiratie om ervaringsgericht met gezinnen te werken?

Doe dan mee met de gratis challenge ‘Gezin in Beweging’.
Wil je direct aan de slag en voor elke gezinshulpvraag een passende ervaringsgerichte interventie inzetten?
Ontdek dan de Gezin in Beweging (GIB)-methode.