Gratis Challenge:
Speciaal voor therapeuten die werken met kinderen in de gezinstherapie.
Ervaringsgerichte systeemtherapie
Verbindingen herstellen door plezier maken en samen spelen
Terwijl ik aan het einde van de sessie afscheid neem van een gezin houdt moeder mijn hand wat langer en steviger vast. Ze kijkt me diep in de ogen en zegt: “Manon, bedankt. Dit was zo enorm waardevol!”
Terwijl ik de deur sluit, denk ik: “We hebben eigenlijk alleen maar plezier en lol met elkaar gehad!”
Echter door de wijze waarop deze moeder afscheid van me neemt, is overduidelijk dat deze sessie van betekenis is voor hen.
En terugdenkend en mijmerend, besef ik me dat we in een fase zijn gekomen waarin plezier, verbinding en ontspanning weer mogelijk is.
Ervaringsgerichte systeemtherapie: gesprekken met collega
De afgelopen periode kwamen geregeld vragen en opmerkingen voorbij van collega’s in de trant van:
- “Tijdens het ervaringsgericht werken hebben we helemaal niet stilgestaan bij de problemen. Hoe integreer je dit met elkaar?”
- “Zorgt ervaringsgerichte systeemtherapie er alleen voor dat een gezin plezier heeft?”
- “Hoe zorg je ervoor dat je meer kunt verdiepen wanneer je ervaringsgericht werkt met gezinnen?”
- En vooral: “Is dit wel therapie te noemen?”
Therapeutische relatie als basis van ons vak
Nu ben ik erg tegen ‘hokjes’ denken; ik geloof dat de therapeutische relatie altijd de basis is en dat de methode of opleiding ondergeschikt is. Wat dat betreft maakt het denk ik minder uit wat voor ‘soort’ therapeut je bent.
En toch……
Deze vragen zetten me aan het nadenken over mezelf en mijn collega’s en de, in mijn ogen toch, prachtige manier van werken: ervaringsgerichte systeemtherapie voor gezinnen.
Oké oké…ik ben wat bevooroordeeld 😊.
Zitten we als ‘hulpverleners’ niet te veel gevangen in het willen oplossen van het probleem?
In het willen bespreken van en focussen op problemen?
Voelt het oncomfortabel om te ‘spelen’ in therapie omdat dit wellicht niet de norm en verwachting is van een therapiecultuur?
In de praktijk zie ik vaak dat door het verbeteren van interactiepatronen tussen gezinsleden de oplossing daar gevonden wordt en dat het ‘probleem’ als vanzelfsprekend lijkt te verdwijnen.
Betekent het dan dat we met zijn allen massaal moeten gaan spelen, bewegen en plezier maken tijdens een gezinstherapie?
Nee, zeker niet!
Maar laten we vooral de herstellende impact van spelen, bewegen en plezier maken niet vergeten!
Plezier is niet altijd vanzelfsprekend voor gezinnen
De ervaring leert dat gezinnen die vastlopen vaak niet of moeilijker komen tot plezier, verbinding of ontspanning. Ze zijn vastgelopen in bepaalde interactiepatronen, bestaande verhalen en overtuigingen.
Een ogenschijnlijk ‘simpel’ spelletje is dan helemaal niet een ‘simpel’ spelletje. Geregeld staan in de eerste sessies de interactiepatronen die het probleem in stand houden of verergeren centraal. Hierbij blijven de vele conflicten en meningsverschillen op de voorgrond waardoor een gezin soms nauwelijks tot doen komt.
Ervaringsgerichte systeemtherapie: arrangeren van een betekenisvolle context
Gezinsleden weer (opnieuw) samen plezier & verbinding laten ervaren kan dus van enorme betekenis zijn.
En dat is nu precies waar ervaringsgerichte systeemtherapie over gaat!
Het kan een belangrijk onderdeel zijn binnen een betekenisvolle context die de therapeut samen met het gezin vormgeeft.
Ervaringsgerichte systeemtherapie heeft namelijk niet als doel om een fijne en plezierige tijd te beleven; immers dan kan je het gezin beter adviseren om een andere leuke gezamenlijke activiteit te gaan ondernemen zoals bijvoorbeeld een tof klimparcours, een boswandeling of samen eten te bereiden. Ik verzin maar wat.
Maar waarom wil jij dan wél ervaringsgerichte gezinstherapie gaan doen?
Ervaringsgerichte systeemtherapie heeft als doel dat gezinsleden elkaar weten te benutten, zich emotioneel weer kunnen verbinden waardoor ze samen beter met ‘uitdagingen’ van een individu kunnen omgaan of deze verminderen. Het gezin gaat samenwerken als een team en samen zoeken naar oplossingen. En vaak resulteert dit in meer plezier, verbinding en ontspanning in plaats van onrust, conflicten en verwijdering.
3 redenen om in een sessie systeemtherapie te spelen en plezier te maken
Het verlaagt spanning en stress waardoor gewerkt kan worden vanuit een optimaal arousalniveau.
Immers een te hoge spanning (vechten – vluchten – bevriezen) resulteert erin dat we minder openstaan voor nieuwe ervaringen. Op die momenten is er minder of geen ruimte om te reflecteren en helder na te denken. Door nu met ervaringsgerichte therapie voor gezinnen te werken, verlaag je de spanning en stress met plezier, spelen en bewegen!
Samen plezier ervaren zorgt voor het versterken van de (gehechtheid)relaties tussen gezinsleden.
In gezinnen die bij mij komen voor hulp zie ik vaak dat er geen fijne momenten tussen ouders en kind (meer) zijn. En juist die momenten zijn zo belangrijk om positieve gevoelens zoals ontspannen plezier maken en vertrouwen krijgen in elkaar te ontwikkelen. Een prachtig resultaat waar ik zo onwijs blij van werd in mijn ervaringsgerichte therapie voor gezinnen beschreef ik voor je in de blog ‘Eilandtijd’.
Het creëert ruimte voor nieuwe verhalen, gevoelens en overtuigingen (andere dan de ‘probleemverhalen’).
Kinderen en ouders die zich aanmelden voor therapie zitten vaak vast in bestaande verhalen, gevoelens en overtuigingen, bijvoorbeeld:
- “Het is jouw schuld dat we steeds ruzie hebben!”
- “Als jij niet zo druk zou zijn dan hadden wij geen problemen in ons gezin!”
Negatieve gevoelens en conflicten staan dan op de voorgrond. En geregeld zorgen deze overtuiging en gevoelens voor een toename aan (gedrags)problemen. Ervaringsgerichte systeemtherapie helpt dan bij het opdoen van nieuwe verbindende ervaringen. Deze zorgen ervoor dat er nieuwe verhalen, gevoelens en overtuigen worden gecreëerd die naast de oude geplaatst kunnen worden.
3 belangrijke aandachtspunten in de ervaringsgerichte systeemtherapie
- Wanneer gezinnen voor gezinstherapie komen, is er vaak nog geen ruimte voor plezier.
Het is dan ook als eerste belangrijk dat je als therapeut aansluit bij het gezin: als gezinstherapeut wil je het gezin voldoende zien en horen in ‘hun probleem’. Daarnaast wil je graag horen wat zíj́ gezamenlijk anders willen bereiken.
Immers als je te snel overgaat op het versterken van de verbinding en ‘plezierbeleving’ dan ontstaat er logischerwijs (relationele) weerstand vanuit de gezinsleden.
- Schep een duidelijke context.
Leg aan de gezinsleden uit waaróm je iets doet. Sluit aan bij het gezamenlijke doel van alle gezinsleden en verwoordt het doel van de oefening zodat het niet enkel als een ‘spelletje’ gezien wordt.
- Kies bewust voor een ervaringsgerichte werkvorm waarin het gezin ook echt ‘verbinding en plezier’ kan ervaren.
Belangrijk daarin is:
– Kies voor een oefening die past bij de mogelijkheden van het gezin (leeftijd, fysieke en cognitieve mogelijkheden).
– Zorg ervoor dat het gezin succeservaringen kan opdoen en dat de oefening niet te complex is.
– Kies een oefening die aansluit bij de interesses van de gezinsleden.En zoals veel collega’s (die al ervaringsgerichte therapie voor gezinnen doen!) benoemen:
Wanneer je gaat DOEN met gezinnen lijkt het soms wel alsof er ‘Magic Happens’ en dat het ‘telkens lijkt alsof gezinnen ‘vanzelf’ grote stappen zetten.’
Als therapeut zélf ervaren hoe ervaringsgericht werken voelt
Misschien ben jij ook al begonnen met meer ervaringsgerichte werkvormen toe te passen in je therapiesessies en ben je nog wat onzeker daarover; of misschien is ervaringsgerichte systeemtherapie een compleet nieuwe therapievorm voor jou maar wil je er wel heel graag meer over weten nu!
Doe dan mee met de gratis challenge ‘Gezin in Beweging’.
Wil je direct aan de slag en voor elke gezinshulpvraag een passende ervaringsgerichte interventie inzetten?
Ontdek dan de Gezin in Beweging (GIB)-methode. In deze methode neem ik je stap voor stap mee door interventies en werkvormen waarmee jij vol vertrouwen en plezier je gezinnen beter leert begeleiden, met spelen, doen en ervaren.
Over Manon
Manon Gervink is psychomotorisch therapeut, systeemtherapeut & training ervaringsgerichte therapie.
Als psychomotorisch therapeut en systeemtherapeut werkt ze ruim 15 jaar ervaringsgericht met (hoogbegaafde) kinderen, jongeren en gezinnen.
Hoe ik je verder kan helpen?
Kind in Beweging
Als kindertherapeut streef je naar echte verandering, maar je merkt dat alleen praten niet voldoende is. Je wilt kinderen meer laten ervaren doen doen.
De KIB-methode biedt je dé oplossing om kinderen effectief te begeleiden in hun emotionele ontwikkeling en groei. Je leert om ervarings- en lichaamsgericht te werken, wat leidt tot diepgaande veranderingen en blijvende resultaten.
Gezin in Beweging
Als therapeut wil jij gezinnen helpen om stress en conflicten om te zetten in plezier, ontspanning en verbinding. Je begrijpt dat werken met alleen het kind of de ouders niet genoeg is.
Met de GIB-methode leer je ervaringsgerichte interventies toe te passen zodat je het onzichtbare zichtbaar maakt, wat leidt tot waardevolle doorbraken in de therapie.