Hoe lichaamsbewustzijn kinderen helpt om beter om te gaan met stress en emoties
Steeds meer kinderen hebben moeite om signalen van hun lichaam te herkennen en hier effectief op te reageren. Stress, trauma en een overvolle agenda zorgen ervoor dat kinderen minder in contact staan met hun lichaam. Als therapeut speel je een belangrijke rol in het versterken van hun lichaamsbewustzijn, zodat ze beter leren omgaan met uitdagingen en emoties. In dit artikel ontdek je hoe lichaamsbewustzijn werkt, waarom het essentieel is en hoe je als therapeut lichaamsgerichte oefeningen kunt inzetten.
Wat is lichaamsbewustzijn bij kinderen en waarom is het belangrijk?
Lichaamsbewustzijn is het vermogen om je lichaam te voelen, begrijpen en erop te reageren. Simpel gezegd: het is je thuis voelen in je eigen lichaam. Dit omvat niet alleen fysieke sensaties zoals ademhaling, hartslag en spanning, maar ook emotionele signalen.
Kinderen met een sterk lichaamsbewustzijn herkennen sneller hun eigen grenzen en emoties. Ze leren bijvoorbeeld dat een bonzend hart bij angst hoort of dat opgetrokken schouders wijzen op stress. Dit bewustzijn geeft hen de tools om beter te reageren op wat hun lichaam nodig heeft, zoals rust nemen, hulp vragen of stress reguleren.
De rol van lichaamsbewustzijn in de emotionele en fysieke ontwikkeling van kinderen.
🟠Het helpt kinderen om emoties te herkennen en te reguleren.
🟠Het geeft kinderen zelfvertrouwen in hun vermogen om uitdagingen aan te gaan.
🟠Het helpt bij stressregulatie en voorkomt dat kinderen zich overweldigd voelen.
🟠Kinderen leren hun eigen grenzen herkennen en aangeven.
Lichaamsbewustzijn bij kinderen: Het verschil tussen Maya en Lars
Maya’s sterke lichaamsbewustzijn en zelfvertrouwen
Maya speelt zorgeloos op de speelplaats. Ze klimt soepel op het klimrek, springt moeiteloos over een paaltje, en weet precies wanneer ze moet stoppen om haar ademhaling te vertragen. Als iets haar overweldigt, vraagt ze hulp aan een volwassene. Dankzij haar lichaamsbewustzijn voelt Maya zich in balans, zowel fysiek als emotioneel.
Lars’ strijd met lichaamsbewustzijn
Lars daarentegen heeft moeite om signalen van zijn lichaam te herkennen. Hij struikelt vaak, voelt honger pas als hij duizelig wordt, en raakt snel overprikkeld. Stress en eerdere trauma’s maken het voor Lars moeilijk om zijn lichaamssignalen te begrijpen. Hierdoor blijft hij doorgaan terwijl hij rust nodig heeft en heeft hij moeite met ontspannen. Zijn lichaam staat voortdurend in een ‘alarmstand’, wat veel energie vraagt.
De verhalen van Maya en Lars laten zien hoe lichaamsbewustzijn een groot verschil kan maken in het dagelijks leven van een kind.
Oorzaken van verminderd lichaamsbewustzijn bij kinderen
Niet elk kind ontwikkelt vanzelf een sterk lichaamsbewustzijn. Hier zijn enkele veelvoorkomende oorzaken:
Chronische stress en trauma
Traumatische ervaringen kunnen ervoor zorgen dat een kind zich afsluit van zijn lichaamssignalen om te overleven. Dit kan leiden tot chronische spanning, problemen met emotieregulatie en een verminderde verbinding met het lichaam.
Het versterken van lichaamsbewustzijn is een belangrijke voorwaarde om trauma en stress te verwerken. Daarnaast helpt het kinderen beter om te gaan met emoties en uitdagingen.
Nieuwsgierig hoe je dit kunt doen als therapeut?
Lees hier meer over de Kind in Beweging Methode.
Overmatig rationaliseren bij hoogbegaafde kinderen
Hoogbegaafde kinderen richten zich vaak sterk op denken en analyseren, waardoor ze subtiele signalen van hun lichaam missen. Hierdoor herkennen ze stress of vermoeidheid minder snel.
Meer informatie over lichaamsbewustzijn en hoogbegaafdheid vind je hier.
ADHD en andere neurodiverse uitdagingen
Kinderen met ADHD verwerken prikkels intens en snel, waardoor ze moeite kunnen hebben om naar hun lichaam te luisteren. Dit kan zich uiten in hyperactiviteit of juist het negeren van signalen zoals honger of vermoeidheid.
De sleutel tot meer grip op stress-, impuls- en emotieregulatie ligt vaak in het versterken van het fundament van lichaamsbewustzijn.
Beeldschermen en gebrek aan beweging
Kinderen die veel tijd achter een scherm doorbrengen, missen fysieke activiteiten die essentieel zijn voor het ontwikkelen van coördinatie en lichaamsbewustzijn.
Medicatiegebruik
Bepaalde medicijnen, zoals die voor ADHD, kunnen ervoor zorgen dat kinderen lichamelijke signalen zoals honger, pijn of vermoeidheid minder goed waarnemen.
Oefeningen voor lichaamsbewustzijn bij kinderen: tips voor therapeuten
- Jacobson’s progressieve spierontspanning kinderen
Laat kinderen spierspanning opbouwen en ontspannen om spanning los te laten. Deze oefening helpt kinderen om meer bewust te worden van lichamelijke spanning en ontspanning.
Voor een gedetailleerde uitleg van deze oefening voor kinderen, lees dit blog over de Jacobson-spierontspanning voor kinderen - Ademhalingsoefeningen kinderen
Ademhalingsoefeningen helpen het zenuwstelsel te kalmeren en stress te verminderen. Dit is een effectieve manier om kinderen te leren zelfreguleren.
Wil je meer weten over ademhalingsoefeningen? Bekijk deze ademhalingsoefeningen voor kinderen - Bodyscan kinderen
Laat een kind aandacht schenken aan verschillende delen van het lichaam om bewustzijn en ontspanning te vergroten. Deze oefening kan helpen om het lichaamsbewustzijn te versterken. - Mindfulness kinderen
Mindfulness helpt kinderen om in het moment te zijn en zonder oordeel naar hun lichaam te luisteren. Het vergroot hun zelfbewustzijn en helpt bij het reguleren van emoties. - Actieve Ontspanning
Beweging zoals dansen, wandelen of sporten versterkt de verbinding met het lichaam en helpt bij het loslaten van spanning. - Aanraking & massage
Fysieke aanraking die helpt om spanning te verminderen, het lichaam te kalmeren en de verbinding met het eigen lichaam te versterken. - Autogene training
Zelfregulatie-oefeningen waarbij kinderen zichzelf leren ontspannen door middel van suggesties zoals “mijn armen zijn zwaar” om het lichaam in een staat van rust te brengen.
Lichaamsgerichte therapie: de rol van therapeuten in het versterken van lichaamsbewustzijn bij kinderen
Als therapeut speel je een waardevolle rol in het versterken van het lichaamsbewustzijn van kinderen. Het toepassen van oefeningen zoals Jacobson’s progressieve spierontspanning of een bodyscan kan kinderen helpen beter naar hun lichaam te luisteren. Deze technieken zijn nuttig, maar ze vormen slechts een klein deel van wat mogelijk is.
De Kind in Beweging-methode biedt een diepere, lichaamsgerichte benadering die verder gaat dan de traditionele oefeningen. Deze methode stelt je in staat de unieke behoeften van elk kind te begrijpen en in te spelen op hun specifieke situatie. Door lichaamsbewustzijn te stimuleren, help je kinderen niet alleen stress en emoties effectiever te reguleren, maar bouw je ook mee aan hun zelfvertrouwen, veerkracht en algehele welzijn.
Met de Kind in Beweging-methode krijg je concrete handvatten en technieken waarmee je het lichaams- en ervaringsgericht werken direct kunt integreren in je eigen werkwijze.
Heb je vragen, stuur me gerust een bericht. Ik denk graag met je mee!
