Ontdek hier meer over lichaamsgericht werken met kinderen.
Zelfregulatie bij kinderen
Van Stress naar ontspanning
Anna is 11 jaar en vol onrust.
Maar ineens is daar de vertraging, verstilling en rust.
Wauw!
Je ogen, ademhaling en lichaam bewegen rustig in een ritmische cadans.
De spanning en onrust verminderen zichtbaar in je hoofd en lichaam.
Terwijl ik naar je kijk, voel ik in mezelf ook de ontspanning toenemen.
Vanuit deze ontspanning zoek je het contact met mij.
Logisch, want daar is nu ruimte voor.
Ineens draai jij je om en zegt:
“Manon, kunnen we dit de hele therapiesessie doen?
Dit voelt zo fijn!”
Van hyperarousel naar zelfregulatie bij kinderen
Het was prachtig om te zien hoe Anna door inzet van beweging, ademhaling en oogbewegingen zichzelf kon reguleren.
Dit zorgde ervoor dat ze zich ontspannen kon voelen en daardoor lukte het haar om contact te maken met zichzelf en met anderen.
Wat is zelfregulatie?
Zelfregulatie wordt vaak omschreven als de vaardigheid om grip te krijgen op gedachten, emoties en gedrag.
Een kind leert zichzelf reguleren in het contact met zijn ouders of andere belangrijke volwassenen.
In eerste instantie doordat een volwassene het kind helpt co-reguleren bij oplopende spanning en gevoelens.
Hierdoor worden kinderen zich bewust van die oplopende spanningen en is de basis gelegd voor zelfregulatie.
Als een kind nog onvoldoende zich kan laten co-reguleren, is het belangrijk dat in de behandeling hier aandacht voor is.
Daarna kan de volgende stap, zoals in het geval bij Anna, gemaakt worden naar zelfregulerende vaardigheden en strategieën
Window of tolerance en Polyvagaaltheorie
De Window of Tolerance en Polyvagaal theorie hebben dit principe prachtig theoretisch onderbouwd.
Op het moment dat het zenuwstelsel niet in een dynamisch evenwicht is, reageren kinderen vanuit een vecht, vlucht of bevries reactie.
Kinderen kunnen dan niet zichzelf reguleren. Ook lukt het dan niet om vanuit rust en gelijkwaardigheid te verbinden met de ander, wat geregeld gezien wordt als ‘probleemgedrag’.
De uitdaging is om kinderen te helpen herkennen wanneer de stress te hoog oploopt en wat ze dan kunnen doen om zichzelf te reguleren.
Zelfregulatie toepassen door de juiste beweging te ontdekken
In de vorige therapiesessies was ik met Anna op zoek gegaan naar wat haar zou kunnen helpen om meer in contact te komen met haar lichaam zodat ze zichzelf kon leren reguleren.
Maar…
Alles wat we probeerden leek eerder de spanning te verhogen in plaats van te verlagen.
Ik was bijna tot deze conclusie gekomen:
Misschien is zelfregulatie bij Anna alleen mogelijk door weg te gaan uit de situaties, en dan actief te ontladen met hulp van anderen.
Maar ineens hadden we de juiste bewegingen gevonden en was daar dus de vertraging, verstilling en rust.
De transfer naar de thuissituatie
Wat zou het mooi zijn als Anna dit gevoel zou kunnen oproepen als de stress zou toenemen.
De werkvorm die we doen kan ze echter niet overal doen vanwege de materialen.
Nadat ik dit dilemma benoem, loopt Anna direct naar een kast. Ze pakt een vel wit papier en zegt:
“Ik heb een idee! Deze kan in mijn kastje van school en daar kan ik dezelfde soort opdracht op doen.”
Een prachtige oplossing!
Een betekenisvolle ontwikkeling
Een week later:
Bij binnenkomst laat Anne me een bijna leeg papier zien. Ik kijk verbaasd en vraag:
“Betekent dit bijna lege vel papier dat je weinig stress en moeilijke momenten had op school?”
“Nee, hoor!”
Het was niet nodig. Ze benoemt dat wanneer de stress haar teveel werd ze gewoon terugdacht aan het moment hier.
En dan voelde ze zich zo weer ontspannen.
Een belangrijke les voor kind en therapeut
Anna had aan den lijve ervaren hoe fijn en prettig het was om zichzelf te kunnen reguleren. Dit zorgde ervoor dat ze het ervaren gevoel weer gemakkelijk kon oproepen op de momenten dat ze het nodig had.
Wat kan er veel veranderen in één betekenisvol moment. Dit terwijl bij mij de week ervoor de twijfel toesloeg of en hoe het zou kunnen lukken?
En dat is precies wat het is: voor iedereen werkt wat anders, daarin is het samen zoeken en ervaren om dit te vinden.
Praktische handvatten en werkvormen
Misschien ben jij ook al begonnen met meer ervaringsgerichte werkvormen toe te passen in je therapiesessies en ben je nog wat onzeker daarover; of misschien is ervaringsgerichte therapie een compleet nieuwe therapievorm voor jou maar wil je er wel heel graag meer over weten!
Ontdek dan hier meer over lichaamsgericht werken met kinderen. In deze module neem ik je stap voor stap mee door interventies en werkvormen waarmee jij vol vertrouwen en plezier kinderen kunt begeleiden zodat ze meer grip krijgen op stress en gevoelens.
Over Manon
Manon Gervink is psychomotorisch therapeut, systeemtherapeut & training ervaringsgerichte therapie.
Als psychomotorisch therapeut en systeemtherapeut werkt ze ruim 15 jaar ervaringsgericht met (hoogbegaafde) kinderen, jongeren en gezinnen.
Hoe ik je verder kan helpen?
Kind in Beweging
Als kindertherapeut streef je naar echte verandering, maar je merkt dat alleen praten niet voldoende is. Je wilt kinderen meer laten ervaren doen doen.
De KIB-methode biedt je dé oplossing om kinderen effectief te begeleiden in hun emotionele ontwikkeling en groei. Je leert om ervarings- en lichaamsgericht te werken, wat leidt tot diepgaande veranderingen en blijvende resultaten.
Gezin in Beweging
Als therapeut wil jij gezinnen helpen om stress en conflicten om te zetten in plezier, ontspanning en verbinding. Je begrijpt dat werken met alleen het kind of de ouders niet genoeg is.
Met de GIB-methode leer je ervaringsgerichte interventies toe te passen zodat je het onzichtbare zichtbaar maakt, wat leidt tot waardevolle doorbraken in de therapie.